Piękno wspólnej przestrzeni

Naszą dyskusję na temat „Przestrzeni publicznej w dobie koronawirusa” rozpoczęliśmy od artykułu pt. „Meble miejskie a dystansowanie się społeczne”. Teraz czas na przyjrzenie się temu, jak funkcjonuje sztuka w przestrzeni publicznej w obecnych czasach. Głos w dyskusji zabrała Justyna Weronika Łabądź, autorka albumu „Street art. Sztuka ulicy”, który opisywaliśmy na naszym blogu.

„Sztuka ulicy w czasach pandemii ma się dobrze”

Na początku pandemii świat sztuki i kultury niejako zamarł. Spośród wielu placówek kulturalnych zamknięte zostały również galerie i muzea. Bardzo szybko instytucje popularyzujące sztukę, a także sami twórcy, odnaleźli się w nowej rzeczywistości i przenieśli swoje działania artystyczne w strefę bezpieczną – do internetu. Sieć jest ważnym miejscem promującym street art z całego świata, jednak nie da się go przenieść tam całkowicie, straciłby w końcu swoją najważniejszą, konstytutywną cechę, jaką jest jego lokalizacja – ulica. Na szczęście okazuje się, że sztuka ulicy w czasie pandemii ma się bardzo dobrze. Zwłaszcza te małe, oddolne inicjatywy artystyczne. Streetartowcy, writerzy od zawsze przyzwyczajeni byli do twórczości na granicy prawa, igrali z nim. Wychodzili na ulice zamaskowani, tworzyli szybko, nocą lub w mniej uczęszczanych miejscach. Obecnie, gdy właściwie każdy musi być zamaskowany, może być im nieco łatwiej z tego typu działaniami.

„Ulice to obecnie jedyne galerie, które pozostały dla nas otwarte”

Ulic też nie da się całkowicie zamknąć, więc to obecnie jedyne galerie, które pozostały dla nas otwarte. Streetartowych akcji powstałych w dobie koronawirusa jest sporo. To najczęściej graffiti, szablony, postery, subvertisingi odwołujące się do aktualnej sytuacji, w której znalazł się cały świat. Są to obrazy z zamaskowanymi postaciami – ze świata popkultury, całującymi się w maseczkach, przypominające o tym, aby pozostać w domu. Na uwagę zasługują prace stanowiące hołd dla wojowników pandemii walczących na pierwszej linii frontu, czyli wizualne wyrazy uznania dla służby zdrowia. Takich przeglądów koronawirusowego street artu można znaleźć sporo w internecie, wśród nich również jest jeden polski mural z wizerunkami lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych oraz hasłem „Nie każdy bohater nosi pelerynę. Dziękujemy!”.

Murale zagrożone?

Jak widać, świat street artu ma się całkiem dobrze. Obawiam się jednak, że w najbliższych miesiącach zredukowane zostaną bardziej monumentalne formy, takie jak murale. Do ich wykonania zawsze znajdą się artyści, ale ich organizatorzy mogą mieć problem z pozyskaniem finansowania w czasach, gdy wiele firm będzie przechodziło kryzysy ekonomiczne. Może się okazać, że sami odbiorcy również niechętnie będą wspierać tego typu inicjatywy, mając przed oczami ważniejsze potrzeby. Mam jednak nadzieję, że tak się nie stanie i nadchodzący kryzys nie przyczyni się do znaczącego spadku realizacji monumentalnych dzieł w przestrzeni publicznej.

Jakie inne ciekawe murale lub postery zaobserwowaliście w przestrzeni publicznej? Napiszcie w komentarzu pod tym artykułem.

Justyna Weronika Łabądź: Doktorantka Instytutu Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Kuratorka wydarzeń kulturalnych, koordynatorka wydarzeń artystycznych. Autorka trzech albumów: „Malarstwo. Najpiękniejsze obrazy”, „100 najpiękniejszych obrazów”, „Street art. Sztuka ulicy”.

Zdjęcie muralu: Ewelina Kasak