Piękno wspólnej przestrzeni

Temat zanieczyszczenia powietrza w przestrzeni miejskiej powraca ostatnio jak bumerang. W sezonie grzewczym problem smogu jest realnym zagrożeniem dla naszego zdrowia. Na szczęście z pomocą przychodzą innowacyjne rozwiązania, wprowadzane dla polepszenia jakości powietrza zwłaszcza w aglomeracjach miejskich. 

4. Kostka brukowa pochłaniająca zanieczyszczenia

Betonowa kostka brukowa o właściwościach fotokatalitycznych jest nowoczesnym materiałem budowlanym. Szczególne znaczenie takiej kostki widać w zastosowaniu jej jako nawierzchni drogowych i chodnikowych eksploatowanych w obszarach intensywnego ruchu samochodowego. Zastosowanie takiego rozwiązania powoduje zmniejszenie stężenia szkodliwych tlenków azotu NOx pochodzących z emisji transportowej. Takie rozwiązanie jest dostępne również u polskich producentów podłoża chodnikowego.

Holandia natomiast eksperymentuje m.in. ze specjalną kostką brukową na chodnikach, która także zawiera domieszki tlenku tytanu. Materiał jest niezwykle tani - kosztuje zaledwie o 5 proc. więcej niż produkcja standardowego chodnika, a według szczegółowych badań holenderskich ekspertów pochłania średnio jedną piątą zanieczyszczenia powietrza wyprodukowanego na ulicy.

Niska cena produkcji pozwala na zastosowanie tego rozwiązania również w produkcji asfaltu. W Chicago testowano takie rozwiązanie na autostradzie, gdzie pokryto pięciokilometrowy odcinek drogi asfaltem zawierającym tlenek tytanu. Niestety to rozwiązanie ma swoje ograniczenia. Pochłania zanieczyszczenia tylko te, które osiadają bezpośrednio na powierzchni.

5. Farba z tlenkiem tytanu

Skoro dowiedziono, że lepiej będą sprawowały się elementy wyłapujące zanieczyszczenia bezpośrednio z powietrza, zaczęto wymyślać co można pokryć tlenkiem tytanu. Pierwszą myślą były oczywiście ekrany dźwiękochłonne, które ochraniają drogi szybkiego ruchu. Powstała farba zawierająca w swym składzie tlenek tytanu, który rozbija zanieczyszczenia na prostsze czynniki. Nie długo trzeba było czekać, by tym rozwiązaniem zainteresowali się artyści. I tak przy obopólnej korzyści w wielu miastach świata, a także w Poznaniu powstają murale, które „zjadają smog”, ale także pełnią funkcję estetyczną.

6. Budynki zjadające zanieczyszczenia

Przykładem miasta, które jest liderem zarówno w rankingach na najbardziej zanieczyszczone miasto, jak również na ilość rozwiązań mających na celu walkę ze smogiem jest Meksyk. To tutaj wprowadzono zakazu wjazdu do centrum miasta samochodami w określone dni, a w zamian zainwestowano w niskoemisyjne autobusy o napędzie hybrydowym. Przedmieścia połączono z centrum szybką kolejką. W Meksyku również po raz pierwszy wykorzystano fasadę budynku do stworzenia konstrukcji pochłaniającej zanieczyszczone powietrze. Z przodu Szpitala im. Manuela Gea Gonzaleza w Mexico City zainstalowano taflę przypominającą pajęczą sieć lub rafę koralowca. Przyciąga wzrok, ale dzięki materiałom wykorzystującym reakcje chemiczne, ściany rozbijają zanieczyszczenia na proste związki nieszkodliwe dla człowieka. Jeszcze w 1992 roku było tam zaledwie 9 dni w roku bez smogu, a dziś miasto może pochwalić ssę czystym powietrzem przez 250 dni w roku. Konstrukcje zjadające smog stanęły również w Mediolanie.

Jak widać pomysłowość naukowców pozwala na zastosowanie ciekawych, funkcjonalnych, ale też estetycznych rozwiązań. Ważnym elementem w dbaniu o jakość powietrza są również świadomi użytkownicy. Tutaj zachęca się do zmian kotłów grzewczych, tzw. „kopciuchów”, na ogrzewanie gazowe. Wiele samorządów proponuje dopłaty do takich zmian nawet do 70% pokrycia kosztów. Polska znajduje się w czołówce niechlubnego rankingu krajów najbardziej zanieczyszczonych. Miasta co raz częściej zachęcają użytkowników samochodów do korzystania z komunikacji miejskiej i proponują darmowe przejazdy w wyznaczone dni. Ostatnio taka akcja z powodzeniem została przeprowadzona m. in. w Małopolsce.

Czyste powietrze jest tak samo ważne jak wszystko co nas otacza, a świadomość tego, że tak naprawdę to my, ludzie jesteśmy odpowiedzialni za jego stan, a także tylko my swoimi nawykami możemy doprowadzić do zmian, powinno wywołać w nas odruchy pozytywnej zmiany i nastawienie proekologiczne. Miejmy nadzieję, że podobne rozwiązania i projekty, mające na celu poprawę jakości powietrza będą realizowane we wszystkich miastach Polski.